Help uw (klein)kind verstandig bij de aankoop van een woning
Sophie Slits & Pieter Haine
Vastgoed wordt steeds duurder, de rentevoeten zijn hoger dan enkele jaren geleden en een eigen inbreng is noodzakelijk voor de aankoop van een woning. Voor jonge mensen wordt het bijgevolg steeds moeilijker om op eigen kracht een woning te kopen. Hoe kunt u hen als (groot)ouder een duwtje in de rug geven, op een financieel verantwoorde manier waar iedereen zich goed bij voelt? Pieter Haine, afdelingshoofd Estate Planning bij Nagelmackers, somt de verschillende mogelijkheden op.
1. Lenen
De eerste manier is om uw (klein)kind een lening toe te staan. “Vaak opperen ouders dat ze het de kinderen ook niet zomaar in de schoot willen werpen, en dat kinderen hun eigen verantwoordelijkheid moeten nemen. Wie een bedrag leent aan zijn kind, stelt best een leningsovereenkomst op. Daarin beschrijft u de looptijd, de eventueel verschuldigde rente en de terugbetalingsmodaliteiten van de lening,” geeft Haine aan.
De lening kan een kleine interest dragen, of renteloos zijn.
U betaalt het bedrag best via een overschrijving met vermelding van de lening en u laat uw zoon of dochter de lening terugbetalen via een storting. Op die manier is er een duidelijk bewijs dat het geld effectief werd betaald en terugbetaald. “Als de relatie goed blijft en de kinderen komen de gemaakte afspraken na, dan kunnen de ouders op termijn nog steeds beslissen om de schuld kwijt te schelden. Uiteindelijk wordt het dan een schenking. De ouders moeten dan wel goed kijken dat ze alles in evenwicht houden als er nog andere kinderen zijn,” aldus Haine.
2. Schenken
De tweede mogelijkheid is om een klassieke schenking te doen. Dat kan zowel onderhands als notarieel. “In Vlaanderen kunt u nog altijd geld schenken in rechte lijn zonder enige schenkbelasting te betalen. Dat is dan de klassieke bankgift, waarbij er een bedrag wordt overgeschreven. Als de ouders nog drie jaar in leven blijven tijdens de zogenaamde risicoperiode, dan is er later ook geen erfbelasting meer verschuldigd,” stelt Haine.
Het is wel belangrijk om de nodige schenkingsdocumenten op te maken, want in de praktijk gebeuren de meeste schenkingen onderhands. “U kunt zo bewijzen dat er effectief geld is geschonken. Ontstaat er later discussie over de oorsprong van welbepaalde investeringen, dan kunnen die documenten samen met de rekeninguittreksels ook nog van pas komen. Ook ten aanzien van de schoonkinderen ontstaat er later geen discussie, want u moet altijd rekening houden met een relatiebreuk. De schenkingsdocumenten kunnen ook gebruikt worden om bijkomende voorwaarden aan het kind op te leggen en om de gelijkheid tussen de overige kinderen te bewaren.”
"Als alles goed gaat kraait er geen haan naar, maar de eventuele problemen beginnen bij een relatiebreuk"
“Wat als mijn kind uit elkaar gaat?” Dat is volgens Haine de belangrijkste bezorgdheid van de ouders. “In de praktijk zien we vaak dat kinderen volgens de akte 50-50 kopen, maar dat er toch een van de partners meer bijdraagt aan de aankoop. Ook zien we dat een van de partners al een woning heeft, en dat de andere partner in de woning intrekt en mee bijdraagt aan verbouwingswerken bijvoorbeeld. Als alles goed gaat kraait er geen haan naar, maar de eventuele problemen beginnen natuurlijk bij een relatiebreuk. Was het een bijdrage aan het samenwonen of ging het om bedragen die ooit terugbetaald moesten worden?”
Oplossingen en anticiperen
Om dat soort discussies te vermijden, zal het kind zelf de nodige stappen moeten ondernemen.
"Goede rekeningen maken goede vrienden, en anticiperen blijft belangrijk"
Wie feitelijk of wettelijk samenwoont, kan een samenlevingsovereenkomst opstellen om alles te beschrijven. Wie feitelijk samenwoont, kan dat onderhands doen, wie wettelijk samenwoont moet naar de notaris. “U kunt daarin perfect beschrijven wat er moet gebeuren bij een relatiebreuk. Krijgt de partner die meer bijdroeg aan de aankoop of verbouwing het geld terug in nominale termen, of wordt het geïndexeerd en volgt het de meerwaarde van de woning? U kunt ook zelfs een voorkooprecht vastleggen.”
Een alternatief is een onderhandse schulderkentenis. De schulderkentenis is een geschreven document waarin een partij erkent een geldsom schuldig te zijn aan iemand anders. Het is belangrijk om dat document tijdig op te stellen, want het geheugen kan de partijen later soms in de steek laten. “Vaak wordt er 50-50 gekocht om bijvoorbeeld een beding van aanwas te kunnen inlassen, maar leggen de partners tegenover elkaar een bedrag vast dat hij/zij moet terugkrijgen bij een relatiebreuk,” voegt Haine toe.
Tot slot, voor wie gehuwd is, voorziet het huwelijksvermogensrecht al in een aantal regelingen. In het Burgerlijk Wetboek zijn er immers al vergoedingsregelingen vastgelegd, bijvoorbeeld wanneer de huwgemeenschap zich verrijkt ten opzichte van het eigen vermogen. “Dat zijn technische elementen, maar via een huwelijkscontract, dat sowieso notarieel moet worden opgesteld, kunnen nog een aantal specifieke zaken vastgelegd worden die toegespitst zijn op hun eigen situatie.”
U houdt ook best de schriftelijke afspraken van vóór het huwelijk bij. “Vaak gaat aan het huwelijk een periode van samenwonen vooraf waarin aanzienlijke investeringen werden uitgevoerd. Bij het aangaan van het huwelijk is het raadzaam om die afspraken te herbekijken, bijvoorbeeld wanneer ze een huwelijkscontract afsluiten,” stelt Haine.
Goede rekeningen maken dus goede vrienden, en anticiperen blijft belangrijk. Het leven kan immers onverwachte wendingen nemen. Op die manier kan er een billijke oplossing gevonden worden waar iedereen zich goed bij voelt.
Onze estate planners zorgen voor u en uw familie voor een oplossing op maat!
Maak een afspraakDeze publicatie heeft een louter informatief karakter en verbindt geenszins de bank. Zij houdt geen rekening met uw persoonlijke situatie en kan in geen geval gelijkgesteld worden met een juridisch of fiscaal advies noch met een raad over financiële planning. Ze houdt rekening met de wetgeving die van kracht is op het moment van schrijven. Gezien de complexiteit van bepaalde verrichtingen en hun implicaties op burgerrechtelijk en fiscaal vlak, raden wij u ten stelligste aan om uw notaris of persoonlijk adviseur te raadplegen.
