Bescherm uw partner! (Valentijnsspecial)
Astrid Dutré
Valentijn is de perfecte gelegenheid om uw liefde en attentie aan uw partner te tonen. Naast de klassieke bloemen en chocolade kunt u uw partner ontzorgen door een aantal maatregelen te nemen betreffende uw vermogen en persoon. Dat zorgt voor de nodige gemoedsrust, ongeacht wat er gebeurt. Hoe? We beantwoorden enkele veelgestelde vragen en lichten toe hoe u met een goed stappenplan uw partner kunt beschermen en uw dromen kunt waarborgen.
Snel naar...
- Hoe kan ik mijn partner het beste beschermen met successieplanning?
- Wat zijn de voordelen van een huwelijkscontract?
- En wat doe ik als ondernemer?
- Hoe draagt een schenking bij aan de bescherming van mijn partner?
- Op welke andere manieren kan ik mijn partner levenslang beschermen?
- Op welke manier kan ik nog zorgen voor de nodige gemoedsrust?
- Waar moet ik op letten bij erfbelasting of successierechten?
- Nog enkele laatste tips…
Hoe kan ik mijn partner het beste beschermen met successieplanning?
Alles begint met het antwoord op de volgende vraag: Hoe heeft u uw relatie georganiseerd? Als u gehuwd bent dan voorziet de wetgever al heel wat ter bescherming van elkaar. Bent u samenwonend dan is er een erg beperkt of zelfs geen erfrecht. Gelukkig zijn er heel wat instrumenten die kunnen ingezet worden ter bescherming van elkaar. Denk maar aan een huwelijkscontract en de daarin gemaakte afspraken of een testament.
Wat zijn de voordelen van een huwelijkscontract?
Goede afspraken maken goede geliefden. Als u gehuwd bent of gaat trouwen, dan biedt u met een huwelijkscontract duidelijkheid en zekerheid aan elkaar. U kunt uw eigendommen verdelen en eventueel meer toebedelen aan uw huwelijkspartner. In het contract kunt u bijvoorbeeld kiezen voor een keuzebeding. Het keuzebeding geeft de langstlevende partner de mogelijkheid om na het overlijden van de ander te kiezen wat hij of zij wil doen met de gemeenschappelijke bezittingen. Elke keuze heeft uiteraard een verschillend fiscaal prijskaartje.
En wat doe ik als ondernemer?
Een huwelijkscontract met een keuzebeding is ook een goede optie voor ondernemers. Bij uw overlijden gaan uw aandelen naar uw huwelijkspartner. Hij/zij krijgt ij het recht op de dividenden en mag stemmen op de aandeelhoudersvergadering. De kinderen krijgen de blote eigendom Dit kan lastig zijn als uw partner het bedrijf wil verkopen, omdat de kinderen dan ook moeten instemmen. Met een keuzebeding biedt u uw huwelijkspartner het comfort om daarover te beslissen.
U heeft geen huwelijkscontract of testament? Dan bepaalt de wetgever wie uw erfgenamen zijn en waarop ze elk recht hebben.
Hoe draagt een schenking bij aan de bescherming van mijn partner?
Schenken is eigenlijk twee keer geven. Schenkingen kunnen later de erfbelasting verlagen, waardoor uw partner meer van de erfenis behoudt.
- Voor echtgenoten zijn schenkingen tussen echtgenoten buiten het huwelijkscontract om altijd herroepbaar.
- Voor samenwonenden is een schenking onherroepelijk; gegeven is gegeven.
In de praktijk wordt vaak een conventioneel beding van terugkeer toegevoegd aan de schenkingsakte, waardoor de geschonken goederen vrij van erfbelasting terugkeren naar de schenker als de begiftigde eerder overlijdt.
Een schenking tussen echtgenoten kan enkel gedaan worden met persoonlijke eigendommen. Als u een schenking doet en kinderen hebt, moet u ook rekening houden met hun reserve.
Er zijn uiteraard regels en tarieven verbonden aan schenkingen die soms verschillen tussen het Vlaams Gewest en het Brussels en Waals Gewest. Het is dus aangewezen om u hierin te verdiepen of advies te vragen aan een estate planner.
Op welke andere manieren kan ik mijn partner levenslang beschermen?
Een klassieke optie is een levensverzekering, maar ook het opstellen van een testament. Met uw levensverzekering biedt u financiële zekerheid bij uw overlijden en het kan belastingvoordelen opleveren. U kunt uw partner aangeven als begunstigde van het kapitaal. De erfbelasting en verdeling van het overlijdenskapitaal kunnen variëren afhankelijk van de begunstigde. U raadpleegt best uw verzekeraar of een van onze experten voor meer informatie.
Met een testament maakt u uw wensen duidelijk en helpt u conflicten vermijden. Als u geen testament hebt, bepaalt de wet bij overlijden namelijk wie uw erfgenamen zijn. Dat heet ‘wettelijke devolutie’. De gevolgen verschillen afhankelijk van uw relatievorm en of u al dan niet (plus)kinderen hebt. Ook zonder testament erven huwelijkspartners altijd. Ze hebben recht op het vruchtgebruik van de nalatenschap. Dit betekent dat de langstlevende echtgenoot het recht heeft om de eigendommen te gebruiken, ze kan verhuren en de inkomsten daarvan te genieten. De kinderen erven de blote eigendom maar kunnen er pas over beschikken na het overlijden van de langstlevende ouder. Wettelijk samenwonenden erven alleen het vruchtgebruik van de gezinswoning en inboedel, terwijl feitelijk samenwonenden niets erven op basis van de wet. U legt uw wensen dus beter vooraf vast in een testament.
Op welke manier kan ik nog zorgen voor de nodige gemoedsrust?
Mensen vergeten vaak dat ze zelfs op jonge leeftijd wilsonbekwaam kunnen worden. Misschien wilt u dat uw partner op dat moment uw zaken beheert. Met een zorgvolmacht kan uw partner uw vermogen beheren wanneer u dat zelf niet meer kunt. U moet natuurlijk wilsbekwaam zijn op het moment dat u de volmacht geeft. Dat voorkomt dat uw vermogen geblokkeerd raakt en kostbare tijd verloren gaat door tussenkomst van de vrederechter. Ook een aantal zorgbeslissingen met betrekking tot uw persoon zijn mogelijk zoals de opname in een woonzorgcentrum. Hoewel een zorgvolmacht onderhands kan worden opgesteld, geniet een notariële zorgvolmacht de voorkeur en is die ook verplicht voor zaken zoals de verkoop of schenking van vastgoed.
Waar moet ik op letten bij erfbelasting of successierechten?
Vooreerst moet u weten dat dit een regionale wetgeving betreft. Er bestaat een onderscheid tussen het Vlaams, Brussels Hoofdstedelijk en Waals Gewest, en tussen gehuwden, wettelijk samenwonenden en feitelijk samenwonenden. Om de regionale successietarieven te bepalen, wordt gekeken naar de fiscale woonplaats van de overledene in de vijf jaar voorafgaand aan het overlijden en het juridisch statuut van de partner.
U kunt dit per gewest raadplegen:
Hervormingen op til
In 2024 kondigden zowel de Vlaamse als de Waalse regering hervormingen aan voor de erfbelasting. Het doel is om de erfbelasting voor erfgenamen te verlagen, inclusief de partner. In Vlaanderen is het nog afwachten hoe de hervorming eruit zal zien, terwijl Wallonië vanaf 1 januari 2028 de successietarieven halveert. Deze hervormingen hebben nog geen effect op overlijdens in 2025.
Nog enkele laatste tips…
Naast het plannen van uw gezamenlijke financiële toekomst mag u fiscale optimalisatie niet onderschatten. Dat kan ervoor zorgen dat uw partner finaal meer financiële middelen zal overhouden. De relatievorm is daarbij bijvoorbeeld belangrijk. In tegenstelling tot feitelijke samenwoners, genieten wettelijke samenwoners fiscaal dezelfde voordelen als gehuwden, wat kan helpen om de belastingdruk te verlagen. Sommige specifieke maatregelen kunnen verschillen tussen het Vlaams Gewest en het Brussels en Waals gewest.
Wenst u meer informatie over dit onderwerp?
Maak kennis met NagelmackersDeze publicatie heeft een louter informatief karakter en verbindt geenszins de bank. Zij houdt geen rekening met uw persoonlijke situatie en kan in geen geval gelijkgesteld worden met een juridisch of fiscaal advies noch met een raad over financiële planning. Gezien de complexiteit van bepaalde operaties en hun implicaties op burgerrechtelijk en fiscaal vlak, raden wij u ten stelligste aan om uw notaris of persoonlijk adviseur te raadplegen. Dit artikel is gebaseerd op de geldende wetgeving in januari 2025.
