Investeren in kunst: een goed idee?

Toch werd datzelfde werk in 2016 bij Christie’s in New York geveild voor maar liefst 4.757.000 dollar! 178 keer de aankoopprijs ofwel een jaarlijks rendement van 25,32% en dat gedurende 23 jaar. Iets waar zelfs de meest briljante portefeuillebeheerder jaloers op zou zijn. Meer mopjes leest u niet in deze blogpost, maar we staan wel stil bij de vraag of kunst een goede investering is?

Kunst is speculatie

Bij Nagelmackers kiezen we voor de beleggingsfilosofie van value investing. Als value belegger beschouwen wij kunst echter niet als een belegging. Een kunstwerk geeft immers geen financieel rendement. In tegendeel, een kunstwerk bewaren in goede omstandigheden, het verzekeren en uiteraard ook de aankoop ervan brengt kosten mee die zelden teruggewonnen worden. Puur financieel bekeken, is kunst in onze ogen dus niet meer of minder dan een vorm van speculatie. Investeren in kunst is een heel onzekere gok over de plaats die een artiest en zijn werk zal innemen in de geschiedenis.

Met dit als uitgangspunt wegen we kunst als investering graag af tegenover drie aspecten.

Kunst is emotie

Ook al zijn sommige portefeuillebeheerders een soort artiesten, het omgekeerde is zelden het geval. Uit een rapport van Axa Bank blijkt dat kunst zelden louter een financiële zaak is. Slechts 8% van de beleggers in kunst heeft een betere rendabiliteit voor ogen via hun kunstvermogen. De belangrijkste drijfveren om in kunst te investeren zijn dan ook van emotionele aard: als statussymbool (26%) of passie (22%). Voor heel wat kunstinvesteerders is de esthetische waarde van een werk en de emotionele bevrediging om het kunstwerk te bewonderen bij hun thuis en dat gevoel te delen met vrienden en andere kunstliefhebbers veel meer waard dan de financiële opbrengst ervan.

Eigenheid van de kunstsector

De kunstsector is ook een bijzondere sector met een aantal specifieke kenmerken. In het algemeen kan de markt van de kunst mooie resultaten voorleggen, zij het minder dan de aandelenmarkt. De Mei Moses-index die transacties weergeeft in New York van schilderijen, tekeningen en beeldhouwwerken illustreert dat mooi. Meer recente werken hebben de neiging betere resultaten op te leveren, maar zijn ook volatieler. De oudste werken zorgen dan weer voor een mooie stabiliteit.

Andere indexen, bijvoorbeeld die voor oude munten, hebben zo hun eigen kenmerken zoals een link met de evolutie van edele metalen. Dat duidt toch op een zeker diversificatie. Een kunstwerk kan voor een roerende beleggingsportefeuille dus voor een betere verhouding risico en rendement zorgen. Dat wil wel zeggen dat een collectie kunstwerken bestudeerd moet worden om te kunnen beantwoorden aan een bepaald risicoprofiel.

Het representatief karakter van deze beschikbare indexen ligt wel veel lager dan de meer ontwikkelde markten van roerende waarden. Een kleine groep spelers, beheerders van veilinghuizen, beheren alle transacties die in deze indexen opgenomen zijn. Dat leidt ertoe dat in meer pessimistische tijden het aantal hedendaagse geveilde werken lager ligt dan oudere werken waarvan de prijs veel stabieler is. Ook het aantal stukken dat geveild wordt kan sommige jaren stokken om op die manier de negatieve gevolgen van een mindere vraag te counteren. Deze indexen moeten dus met een zekere terughoudendheid bekeken worden.

Kunst omzetten in geld kost geld

Heel kenmerkend voor de kunstmarkt is het gebrek aan liquiditeit. Een tastbaar voorwerp bezitten, is uiteraard heel dankbaar, maar als u het wilt omzetten in geld vraagt dat toch enige tijd. Die termijn houdt een risico in, want de vraag kan dalen of de waarde verminderen. Opmerkelijk aan dat gebrek aan liquiditeit is dat, indien u naast een krediet een kunstwerk wilt gebruiken om onmiddellijk meer liquiditeit te genereren, geldschieters een extra kost zullen vragen van rond de 5% op de toegekende rente, wat overeenkomt met een hoog risiconiveau.

Investeren in kunst, een goed idee?

Investeren in kunst is beter geen doel op zich. Maar bent u kunstliefhebber? Met het juiste advies kunt u uw aankopen wel laten renderen en voor samenhang zorgen met de rest van uw vermogen.

Bij Nagelmackers helpen wij u graag verder bij de opbouw, het beheer en de bescherming van alle aspecten van uw vermogen, ook als dat deels bestaat uit kunst. Wij kunnen u in contact brengen met de juiste specialisten. Hebt u vragen? U bent altijd welkom.